Staw barkowy to, jeżeli spojrzeć na szczegóły anatomiczne trzy niezależne stawy blisko ze sobą współpracujące czynnościowo. Są to: staw łopatkowo-ramienny, staw barkowo-obojczykowy oraz połączenie umożliwiające ruch ślizgowy łopatki po ścianie klatki piersiowej (nazywano czasem w żargonie specjalistycznym „stawem łopatkowo-żebrowym”).

Stawy te stabilizowane są, jak każdy staw przez zespół więzadeł, jednak ze względu na specyfikę funkcji kończyny górnej oraz anatomię, szczególną rolę dla prawidłowej czynności barku mają mięśnie. Mięśni tych jest, licząc również mięśnie tułowia i kończyny górnej, kilkanaście. Szczególną rolę odgrywa nie tyle siła tych mięśni co wzajemne ich współdziałanie. Najważniejszy dla prawidłowej czynności barku jest namiotowato ukształtowany zespół mięśni oplatających ścięgnami bark- jest to tak zwany stożek rotatorów. Stożek tworzą idąc od przodu do boku i tyłu wokół głowy kości ramiennej, kolejno ścięgna mięśni: podłopatkowego (ang. subscapularis, ssc); głowy długiej bicepsa (ang. long head of biceps, lhb); nadgrzebieniowego (ang. supraspinatus, sst); podgrzebieniowego (ang. infraspinatus, ist); obłego mniejszego (ang. teres minor, tm) i większego.

Uszkodzenia stożka można generalnie podzielić na urazowe oraz przewlekłe. Urazowe uszkodzenia są rzadsze, częściej na proces zwyrodnieniowy stożka nakłada się uraz. Wiele uszkodzeń stożka, zwłaszcza tych częściowych, bez dużego obkurczenia (retrakcji) mięśni kwalifikuje się do leczenia zachowawczego czyli specjalistycznej kinezyterapii. Uszkodzenia masywne lub niepoddające się leczeniu rehabilitacyjnemu wymagają leczenia operacyjnego. Większość z nich może być leczona artroskopowo. Leczenie artroskopowe uszkodzeń stożka rotatorów to najwyższy stopień wtajemniczenia w artroskopii rekonstrukcyjnej barku.

Staw barkowy stabilizowany jest przez swoistą „uszczelkę” – obrąbek stawowy (ang. labrum). Porównanie do uszczelki jest szczególnie trafne ponieważ okazuje się, że jego rola polega nie tylko na mechanicznym stabilizowaniu głowy ale również na zapewnianiu przylegania głowy kości ramiennej do panewki łopatki dzięki podciśnieniu panującemu w stawie. Uszkodzenia obrąbka, do których dochodzi najcześciej w wyniku urazu połaczonego ze zwichnięciem lub podwichnięciem stawu, skutkują jego niestabilnością, często nawet nawrotowymi zwichnięciami. Takie uszkodzenia najczęściej dotyczą uszkodzenia obrąbka w strefie przedniej – określamy je wtedy jako uszkodzenia typu Bankarta.

Osobny rodzaj uszkodzeń stanowią uszkodzenia obrąbka w strefie górnej, w której z obrąbkiem łączy się przyczep bicepsa. Uszkodzenia te w żargonie specjalistycznym określamy skrótem SLAP (od : obrąbek górny, od przodu do tyłu, ang. superior labrum, anterior to posterior).

Uszkodzenia obrąbka dające przewlekłe dolegliwości leczy się artroskopowo.

Generalną zasadą leczenia rekonstrukcyjnego zarówno uszkodzeń stożka rotatorów jak i obrąbka  jest odświeżenie/pobudzenie procesów gojenia w obszarze uszkodzenia i następnie stabilizacja uszkodzoneej tkanki specjalistycznymi implantami tzw. kotwicami. Po zabiegu rekonstrukcyjnym zwykle konieczne jest unieruchomienie stawu w ortezie. 

Więcej o zabiegach artroskopowych na stawie barkowym znajdziesz na stronie Orvit Clinic.