Scyntygrafia to technika obrazująca funkcję a nie strukturę kości i stawów. Co to oznacza? W pierwszej fazie badania chory otrzymuje dożylnie izotop przetwarzany przez kości. Następnie wykonuje się zdjęcie całego ciała rejestrując na tej podstawie aktywność metaboliczną kości. Scyntygrafia jest więc badaniem o dużej czułości (wychwytuje, że coś się dzieje i lokalizuje proces) ale w niektórych wypadkach o niskiej swoistości ( a więc nie zawsze potrafi nam odpowiedzieć na pytanie co konkretnie się dzieje).
Rodzajem badania scyntygraficznego jest tak zwana scyntygrafia trójfazowa- jest to badanie pokazujące nie tylko aktywność kości ale także tkanek miękkich, zwłaszcza błony maziowej. Scyntygrafia trójfazowa jest badaniem wykorzystywanym do kwalifikowania chorych do procedury leczniczej: synowektomii izotopowej.
Synowektomia izotopowa (inaczej radiosynoworteza, RSO)- jest to technika z zakresu medycyny nuklearnej stosowana w zapaleniach błony maziowej stawów. Najlepsze wyniki uzyskuje się w schorzeniach reumatoidalnych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów (gościec stawowy) czy też innych artropatiach zapalnych takich jak łuszczycowe zapalenie stawów, borelioza, młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów, alergizacja paciorkowcowa i inne. W wybranych przypadkach bywa też stosowana do czasowego opanowania nawracających wysięków w chorobie zwyrodnieniowej stawów.
Metoda ta polega na podaniu do zajętego stawu izotopu promieniotwórczego - w tym celu stosuje się itr. Zabieg przeprowadza się w Zakładzie Medycyny Nuklearnej. Niezbędnym warunkiem wykonania procedury jest potwierdzenie zapalenia błony maziowej we wcześniejszej scyntygrafii trójfazowej (patrz wyżej). Itr podany do stawowo działa krótko - kilkanaście godzin, a jego działanie niszczące ograniczone jest do pobudzonej błony maziowej. Efektem jest likwidacja przerośniętej maziówki i często - ustąpienie uciążliwych wysięków w stawie.
Bezpośrednio po podaniu izotopu do stawu obowiązuje unieruchomienie chorej kończyny na 48 godzin w tutorze- rodzaju stabilizatora zapinanego na rzepy. Staw kolanowy jest unieruchomiony - nie możnago zginać, nie ma natomiast przeciwwskazań do obciążania/opierania się na leczonej kończynie. Ze względu na ryzyko choroby zakrzepowo- zatorowej w trakcie unieruchomienia konieczne jest podawanie leków przeciwzakrzepowych (zwykle 3 dawki).
Po zastosowaniu RSO częste jest przejściowe zwiększenie obrzęku, czasami konieczne jest nakłucie stawu. Decyzję o ewentualnej interwencji podejmuje lekarz w trakcie cyklicznych kontroli na które umawiany jest chory po RSO.